Arxeoloqlar qazıntılar zamanı min illik buddist məbədi tapıblar. İşin maraqlı tərəfi odur ki, bu yeraltı məbəddə tapılan sandığın içindən çıxan sümüklərin Buddanın kəllə sümükləri ola biləcəyi düşünülür.
1.2 metr uzunluğundakı bu miniatür türbə Çinin Nankin şəhərində ortaya çıxıb.
Min illik buddist məbədinin qalıqları arasında tapılan bu türbənin gözə
dəyən ilk özəlliyi həddindən artıq bəzəkli olmasıdır. 1.2 metr
uzunluğundakı türbə səndəl ağacı, gümüş və qızıldan hazırlanmış, üstü
kristal, şüşə, göy daşlarla bəzənmişdir. Türbənin içində isə qızıldan
hazırlanmış bir sandığın içində kəllə sümüyünün parçaları tapılıb.
Bu qızıl sandığın üstü isə lotus naxışları ilə, simurq və qılınc qurşanmış Tanrı təsvirləri ilə bəzədilib.
Bu qızıl sandıq buddist mifologiyasında buludlarda və suda yaşadığına
inanılan mələklərin (Aspara) musiqi aləti ifa edən fiqurları ilə
bəzədilərək daha böyük bir gümüş sandığın içinə yerləşdirilib. Bu iki
sandıq da yarımkürə formasında miniatür türbənin, buddistlərin "stupa"
adını verdikləri sahənin içindədir. Buddist inancında stupalar qədim
buddist rahiblərinin sümüklərinin ya da müxtəlif xatirələrinin
tapıldığı, meditasiya etmək üçün istifadə etdikləri məkanlardır.
Bir vaxtlar "Grand Baonun məbədi" olaraq bilinən bu məkanda kəllə sümüklərinin qorunması üçün əməlli-başlı səy göstərilib.
Bu gümüş qutu da bir başqa gümüş qutunun içinə qoyulub və hamısı bir
yerdə daşdan düzəldilmiş bir abidənin içinə yerləşdirilib. Bəs bu
sümüklərin Buddaya aid olması nə qədər həqiqətdir?
Kəllənin yan tərəfindən alınan bu sümük başqa bir çox buddist rahibin
məzarının tapıldığı məbəddə qorunub və Deming adlı bir adam tərəfindən
sandığın nə vaxt yaradıldığı və sümüyün həqiqətən də Buddaya aid
olduğunu bildirən bir kitabə da yerləşdirilib.
Kitabədə yazılanlara görə, bu türbə imperator Zenzongun hökm sürdüyü vaxtlarda, 997-1002
illər arasında inşa edilmiş və müharibələr nəticəsində yıxılana qədər
bir başqa məbəddə mühafizə edilmişdir. Bundan sonra isə, 1011-ci ildə
daha yaxşı qorunması üçün bu məbədə yerləşdirilib.
Demingin kitabəsində eyni zamanda məbədin hazırlanması üçün imperatorun
necə razı salındığı və Buddanın sümüklərinin necə əldə edildiyi də
yazılır.
Sandığın üzərində Buddanın doğulduğu gündən nirvanaya çatdığı və öldüyü
günə qədər həyatını göstərən miniatürlər təsvir olunub. Buddist inancına
görə, bu ölümdən sonra Budda bir də təkrar doğulmayıb.
Tədqiqatçılar bu sümüklərin həqiqətən də Buddaya aid olub-olmadığını dəqiq bilmirlər.
Bu qalıqlar Nankin Arxeologiya İnstitutunun tədqiqatçıları tərəfindən
2008-ci ildə tapılıb və 2012-ci ildə Honq-Konqda sərgilənib. Qərb
mediası isə bu hadisəni bir ingilis jurnalistin yazdığı məqalə ilə
tanıyıb.
Demingin kitabəsində yer alan digər maraqlı bilgilər aşağıdakı şəkildədir:
"Budda həyat-ölüm həlqəsini qırdığında bədəni Hindistanda Hirannavati
çayının yanında yandırıldı. O zamanlar Hindistanda hökmdarlıq edən kral
Aşoka Buddanın sümüklərini qorumağa qərar verir və cəmi 84 min parça
sümük əldə edilir. Ölkəmiz Çin isə bu kəllə sümüyü də daxil olmaqla
parçalardan 19 dənəsinə sahib olur"./publika.az/