Almaniya dünyanın üç əsas iqtisadi gücü sırasına daxil oldu

Almaniya qlobal iqtisadi yarışda Yaponiyanı sıxışdıraraq üçüncü yeri tutub.

AZƏRTAC DW telekanalının saytına istinadla xəbər verir ki, rəqəmlərdə belə görünür. Yaponiyanın 2023-cü ildə nominal ümumi daxili məhsulu (ÜDM) dollar ifadəsində 4,21 trilyon dollar, Almaniyanınki isə 4,46 trilyon dollar olub. Bu gün ABŞ dünyanın ən böyük iqtisadiyyatıdır. Dünyanın ilk iqtisadiyyatının ÜDM-si 20 trilyon dolları keçib, Çində isə bu rəqəm 17,7 trilyon dollar təşkil edib.

ÜDM bir iqtisadiyyatda istehsal olunan bütün mal və xidmətlərin ümumi miqdarını ölçür. Bu göstərici müəyyən bir müddət ərzində istehsal olunan hər şeyi əhatə edir. Buraya, həmçinin xidmətlərin dəyəri, istehlak xərcləri, tikintiyə sərmayələr və şirkət investisiyaları (avtomobil və nəqliyyat vasitələrinin alınması) daxildir. Bu anlamda ölkənin bütün iqtisadi sahələri nəzərə alınır. Digər komponent xarici töhfədir, yəni, ixrac və idxal arasındakı fərqdir.

Yaponiya iqtisadiyyatı 2010-cu ilə qədər dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı olub və Çin onu geridə qoyub. Nədənsə başa düşüləndir. İndi də Yaponiya mediası öz oxucularına xatırladıb ki, statistik məlumatlara görə, Yaponiya əhalisinin yalnız dörddə üçü Almaniyada yaşayır. Daha az işçi və zəif resurslar varmı? Yox! Yenə də: daha çox insan var, amma göründüyü kimi, daha çox problemlər də mövcuddur. Tənəzzül iqtisadi göstəricilərin aşağı düşməsidir. İqtisadi aktivlik getdikcə azalır. Bu inkişafın əsas səbəbi Yaponiyanın milli valyutası olan yenin ABŞ dolları və avroya nisbətdə məzənnəsinin ucuzlaşmasıdır. Yaponiya iqtisadiyyatı bütövlükdə zəif valyutasından çox da əziyyət çəkmir. Ekspertlərin fikrincə, zəif yen hətta ixraca istiqamətlənmiş Yaponiya iqtisadiyyatı üçün də faydalı ola bilər. Görünür ki, bu ölkə uğurla inkişaf edir.

Ancaq problem ondan ibarətdir ki, ölkənin xaricdən çoxlu xammala və enerjiyə ehtiyacı var. Xammal və enerjinin qiyməti artdığı üçün indi idxala əvvəlkindən daha çox pul xərclənir. Yaponiya yanacağa ehtiyacının 94 faizini və ərzaq məhsullarının 63 faizini xaricdən idxal edir, ona görə də zəif yerli valyuta yaşayış minimumunun əhəmiyyətli dərəcədə artması deməkdir.

Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) hesablamaları göstərir ki, Almaniya Yaponiyadan daha böyük inkişaf potensialına malikdir. Belə görünür ki, Almaniya təkcə Avropanın deyil, dünyanın da lokomotivinə çevrilir. Ancaq bəzi nüanslar var. Ölkə iqtisadiyyatı tənəzzül içindədir, Almaniya dünyanın ən böyük iqtisadiyyatları reytinqində yüksəlsə də, getdikcə zəifləyir. Ekspertlər hesab edirlər ki, Almaniyanın uğuru çox nisbidir. 2023-cü ildə onun iqtisadiyyatı 0,3 faiz azalıb. Bu il ekspertlər bir faizdən az artım proqnozlaşdırırlar. Onlar hesab edirlər ki, yerli iqtisadiyyat hələ də çətin vəziyyətdədir. Yüksək faiz dərəcələri və yalnız real əməkhaqqının tədricən artırılması iqtisadiyyatı gərginləşdirir.

Almaniya iqtisadiyyatı da artan enerji qiymətləri səbəbindən əziyyət çəkir. Enerji böhranı Almaniyanı digər ölkələrlə müqayisədə daha çox zərərə uğradıb, çünki sənaye ölkədə olduqca mühüm rol oynayır və Rusiya qazından asılılıq digər ölkələrlə müqayisədə xeyli yüksək idi. Yüksək inflyasiya, həmçinin istehlaka təsir edərək ev təsərrüfatlarının alıcılıq qabiliyyətini aşağı salıb. Kansler Olaf Şolts bu yaxınlarda ixracın zəifləməsini ölkə iqtisadiyyatının əsas problemi adlandırıb. Ukraynadakı müharibə fonunda Çinə göndərilən malların həcmində nəzərəçarpacaq azalma müşahidə olunur və ölkə hələ də pandemiya zamanı tədarük zəncirlərindəki fasilələrdən əziyyət çəkir. Almaniya iqtisadiyyatı toparlanmaq və böyüməyə qayıtmaq üçün mübarizə aparır. Qeyd olunur ki, son aylarda maaşların güclü artımı və inflyasiyanın azalması əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin də artmasına səbəb olub.

Ümumiyyətlə, Almaniyanın üçüncü yerə yüksəlməsinə bir amil kömək etdi: Yaponiyada Avropadan daha çox problemlər var idi. Yaponların onların öhdəsindən gəlməsinin almanlardan daha çətin olduğu ortaya çıxdı.