Paşinyan dindirilmə zamanı müharibənin gedişi, Şuşanın düşməsi, 9 noyabr bəyanatı barədə DANIŞIB YENİ DETALLAR/YENİLƏNİB

Şuşanın əldən çıxması 44 günlük müharibədə dönüş nöqtəsi oldu.

Xezerxeber.az “sputnik armenia”a istinadən xəbər verir ki, bunu Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan 44 günlük müharibənin şəraitini araşdıran komissiyanın iclasında deyib.

"Burada önəmli olan Şuşanın təkcə simvolik əhəmiyyəti yox, həm də strateji əhəmiyyəti idi", - Paşinyan əlavə edib.

“Paşinyan üçtərəfli bəyanatı niyə imzaladığını bununla əsaslandırıb.”

"Şuşadan sonra Xankəndi hücuma məruz qalacaq, Xocavəndə təzyiqlər artacaq, ən əsası isə 25 minə yaxın əsgər mühasirəyə alınacaqdı", - baş nazir hadisələri belə izah edir.

 Paşinyan qeyd edib ki, üçtərəfli bəyanat müharibəni dayandırmaq üçün sayca 5-ci cəhd olub.

"Müharibənin dayandırılması üçün ilk cəhd oktyabrın 7-də, mən Putinə ad gününü təbrik etmək üçün zəng edəndə oldu".

Nikol Paşinyan 44 günlük müharibənin şəraitini araşdıran komissiyanın iclasında deyib ki, Putin müharibəni dayandırmaq üçün səylərə vasitəçilik etmək istədiyini bildirib:

“Şərtlərlə maraqlanaraq razılaşdığımı dedim. Biz hesab edirdik ki, atəşkəs ilkin şərt olmadan olmalıdır. Axşam ikinci söhbət oldu və Putin dedi ki, Əliyev bundan imtina edib. Ertəsi gün Putin dedi ki, İlham Əliyev bir şərt irəli sürür - Füzuli döyüşsüz təslim edilməlidir və erməni qüvvələri isə Araz boyu Xudafərin su anbarına çəkilməlidir ki, bura Azərbaycanın nəzarətində olsun. Bundan başqa, Bakı hərbi əsirlərin qaytarılmasının mümkünlüyünü nəzərə alaraq, Şahbaz Quliyev və Dilqəm Əsgərovu  geri almaq istəyib.”

“Ancaq bunun üçün hərbi əməliyyatların dayandırılması deyil, ölənlərin dəfni üçün humanitar barışıq elan edildi və bir daha müharibəyə başlamamaq üçün heç bir öhdəlik qoyulmadı. Mən imtina etdim", - Paşinyan bildirib.

"Növbəti söhbət oktyabrın 8-də oldu və Putin bildirdi ki, Azərbaycan oktyabrın 10-u gecədən atəşkəs rejiminin yaradılmasına razılaşıb. Bunu müzakirə etmək üçün XİN rəhbəri oktyabrın 9-da müzakirə üçün Moskvaya dəvət olunub. Əsirlər və ölənlərin cəsədləri də dəyişdirilməli idi. Razılaşdım. Oktyabrın 9-da xarici işlər nazirləri arasında üçtərəfli danışıqlar Moskvada başladı və 10-na keçən gecə başa çatdı. Bundan sonra tərəflərin razılığa gəldiyi bəyanat açıqlandı. Bu, bizim üçün məqbul idi və mən Müdafiə Nazirliyinə və Baş Qərargaha atəşkəs rejiminin saxlanması barədə göstəriş verdim. Lakin kiçik fasilələrdən sonra Azərbaycan hücumlarını artırdı, onları artıq keçmiş DQMV ərazisinə keçirdi. Təbii ki, qoşunlara hər şeyi etmək əmri verildi. Amma eyni zamanda Moskva razılaşmalarına uyğun olaraq atəşkəsin yaradılması və saxlanması üçün diplomatik səylər göstərildi", - Paşinyan qeyd edib.

“Ermənistan baş naziri üçtərəfli bəyanatın 9 noyabr səhər saatlarında imzalandığını iddia edib.”

Onun sözlərinə görə, bəyanatı bir şərtlə imzalamağa razılaşıb ki, orada Ermənistan ərazisindən keçən ekstraterritorial dəhlizlə və Şuşa ilə bağlı müddəalar olmayacaq. Bundan əlavə, Ermənistan Hadrutun müqabilində Ağdam rayonunu geri qaytarmağı təklif edib.

Paşinyan Rusiya Prezidentinin vasitəçiliyi ilə danışıqları davam etdirdiyini qeyd edib və 8-9 noyabr tarixlərində onlar arasında 20-yə yaxın, müharibə davam etdiyi müddət ərzində isə 60-a yaxın telefon danışığı olduğunu əlavə edib: “Qısa müddət ərzində məlum oldu ki, Azərbaycan tərəfi Ağdamın Hadrutla dəyişdirilməsi planını qəbul etmir, buna görə də tərəflər Ağdam və Şuşa haqqında heç bir maddə yer almayan mətnlə bağlı razılığa gəliblər. Bəyanatın mətnində hərbi əməliyyatların dayandırılması, 7 rayonun qaytarılması, Laçın dəhlizində və Qarabağda rus sülhməramlılarının yerləşdirilməsi yer alıb.

Mən əslində noyabrın 8-dən 9-na keçən gecə o sənədi imzaladım. Sonradan məlum oldu ki, Azərbaycan bu sənədi imzalamır və daim yeni tələblər irəli sürür. Rusiya Prezidenti deyəndə ki, Azərbaycan Tavuş vilayətindəki anklavların qaytarılması ilə bağlı bəndin bəyanata əlavə olunmasını təklif edir, mən bundan imtina etdim və belə bir sənədin imzalanmasını istisna etdiyimi rəsmən bəyan etdim”.

Ermənistan hökumətinin başçısı vurğulayıb ki, bir müddət sonra məlum oldu ki, bu bəndin oraya daxil edilməməsi ilə bağlı razılıq əldə olunub.

Paşinyanın sözlərinə görə, gecə yarısına yaxın (noyabrın 9-dan 10-a keçən gecə-red.) hərbi əməliyyatların intensivliyi artıb, həmçinin Xankəndi səmasında çoxlu sayda pilotsuz uçuş aparatlarının olması barədə xəbərlər yayılıb. Paşinyan əlavə edib ki, mürəkkəb və uzun sürən müzakirələrdən sonra məlum sənədi imzalayıb:

“Sənədin son versiyası 9 noyabr səhəri təklif olunan variantdan pis olsa da, Meğri vasitəsilə Azərbaycana dəhliz verilməsi və ya Tavuş vilayətindəki sovet anklavlarının təhvil verilməsini təklif edən variantdan daha yaxşı oldu”.

Ölkə parlamentinin spikeri Alen Simonyan isə jurnalistlərə deyib ki, Nikol Paşinyanın müharibəni araşdıran komissiyanın iclasında çıxışı zamanı 44 günlük müharibə ilə bağlı sensasion təfərrüatlar dinləniləcək.

"Bəziləri gözlənilməz və maraqlı detallar eşidəcək. Başa düşdüyüm qədəri ilə baş nazir hər şeyi ətraflı şəkildə təqdim edəcək", - spiker Simonyan əlavə edib.

Spiker onu da qeyd edib ki, müxalifətin son illər səsləndirdiyi və ya istifadə etmədiyi bütün ittihamlarla bağlı Paşinyana sual vermək imkanı var.