Heyvan yağlarına alternativ məhsul istehsal edilir

Məşhur milyarder Bill Qeytsin “Breakthrough Energy Ventures” investisiya fondu tərəfindən dəstəklənən ABŞ startapı “Savor” prinsipcə yeni məhsulun - tərkibində heç bir heyvan və ya bitki komponenti olmayan yağın kommersiya istehsalına başlayır. O, karbon-dioksidi və hidrogeni süd, ət və bitki yağlarında olanlarla eyni olan məhsula çevirən texnologiyaya əsaslanır.

AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, bu yanaşma bizə ənənəvi kənd təsərrüfatından və bununla yanaşı, xurma plantasiyaları üçün meşələrin qırılması, çirklənmə və həddindən artıq su istehlakı ilə bağlı problemlərdən imtina etməyə imkan verəcək. Şirkət hesab edir ki, “Savor” neft dad baxımından təbii məhsuldan geri qalmır, habelə onun istehsalı istixana qazları buraxmır və minlərlə dəfə az su tələb edir.

Texnologiya CO₂ və hidrogendən yağların sintezinə əsaslanır. Yaranan yağ molekulları qida sənayesində istifadə edilən adi lipidlərin strukturunu təkrarlayır. Bu, onları reseptə dəyişiklik etmədən bişmiş məmulatlarda, hazır yeməklərdə və digər məhsullarda istifadə etməyə imkan verir.

Şirkət artıq İllinoys ştatında pilot istehsal müəssisəsi açıb və iri qida istehsalçıları, restoran şəbəkələri ilə işləyir. İlk tədarüklər 2025-ci ildə gözlənilir.

“Savor”un məqsədlərindən biri məşhur, lakin ekoloji cəhətdən mübahisəli tərkib hissəsi olan palma yağını əvəz etməkdir. Palma plantasiyalarında hər il minlərlə hektar tropik meşələr məhv edilir. Yeni məhsul sadəcə əvəzedici deyil, daha dayanıqlı, sərfəli və istehsalı asan alternativ ola bilər.

Şirkətin baş direktoru Ketlin Aleksander vurğulayır ki, “Savor” miqyaslılıq və çevikliyə diqqət yetirir: yağ profilləri kremlərdən tutmuş souslara və sənaye bişmiş məmulatlarına qədər xüsusi tətbiqlərə uyğunlaşdırıla bilər.

“Savor” artıq FDA-dan GRAS (Generally Recognized As Safe) statusu alıb və məhsulun ABŞ-da satışına icazə verilib. Lakin bu statusun özünü təsdiqləməsi tənqidlərə səbəb olub və tənzimləyicilər qaydaların sərtləşdirilməsinin mümkünlüyünü müzakirə edirlər.

Bill Qeyts bloq yazısında qeyd edib ki, “Savor”un uğur üçün hər şansı var, çünki texnologiya artıq başqa sənayelərdə işləyən həllərdən ilhamlanır. Onun fikrincə, əsas məsələ adi yağlarla qiymət paritetinə nail olmaqdır və komanda düzgün yoldadır.