BMT-nin Baş katibi tekstil sənayesinin ekologiyaya məhvedici təsirini aradan qaldırmağa çağırıb

BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş martın 30-da qlobal miqyasda qeyd ediləcək Beynəlxalq Sıfır Tullantı Günü ərəfəsində təşkilata üzv dövlətlərə, vətəndaş cəmiyyətinə müraciətində tekstil sənayesinin ekologiyaya məhvedici təsirini aradan qaldırmağa çağırıb.

AZƏRTAC təşkilatın məlumatına istinadla xəbər verir ki, BMT-nin rəhbəri sürətli moda tempinin ekoloji fəlakəti sürətləndirməsi, hər saniyə bir zibil maşınının dəyərinə bərabər geyimin yandırılması və ya poliqona göndərilməsi barədə xəbərdarlıq edib.

Beynəlxalq Sıfır Tullantı Günü münasibətilə keçirilən tədbirdə çıxış edən Antonio Quterreş toxuculuq sənayesinin planetə dağıdıcı təsirinin qarşısını almaq üçün təcili tədbirlər görməyə çağırıb. O deyib: “Öldürmək üçün geyinmək planeti məhv edə bilər”.

Moda sənayesi dünyanın ən çirkləndirici sektorlarından biridir və qlobal istixana qazı emissiyalarının səkkiz faizi onun payına düşür. O, böyük miqdarda su istehlak edir ki, bu da ildə 215 trilyon litr, 86 milyon olimpiya ölçülü üzgüçülük hovuzuna bərabərdir. Bu sənaye insan sağlamlığı və ekosistemlər üçün zərərli olan minlərlə kimyəvi maddədən istifadə edir.

Bu heyrətamiz rəqəmlərə baxmayaraq, dəb trendini davamlı inkişafdan üstün tutan biznes modelləri tərəfindən idarə olunan geyimlər görünməmiş sürətlə istehsal olunur və qısa müddətdən sonra atılır. A.Quterreş xəbərdarlıq edib ki, dəbdə israfçılıq böhranı daha böyük qlobal problemin əlamətidir. İnsanlar hər il qlobal miqyasda iki milyard tondan çox tullantı əmələ gətirir və standart daşınma konteynerlərinə qablaşdırıldıqda, bu, planeti 25 dəfə əhatə etməyə kifayət edəcək, habelə torpağı, havanı və suyu çirkləndirərək ən yoxsul icmalara qeyri-mütənasib şəkildə təsir göstərir. “Varlı dünya Qlobal Cənubu köhnəlmiş kompüterlərdən tutmuş birdəfəlik plastiklərə qədər tullantılarla doldurur”, -deyə Baş katib əlavə edib.

Bir çox ölkələrin sahillərinə atılan toksik tullantıların bir hissəsini belə emal etmək üçün infrastruktur yoxdur ki, bu da çirklənmənin artmasına və tullantı toplayanlar üçün təhlükəli iş şəraitinə gətirib çıxarır.

Moda bu il qeyd edilən Beynəlxalq Səfər Tullantı Gününün diqqət mərkəzindədir və heyrətamiz resurs istehlakını, çirklənmə səviyyələrini vurğulayır. Bu, tendensiyaların sürətlə dəyişdiyi, paltarların bir neçə dəfə geyindikdən sonra atıldığı bir sənayedir. Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, geyimlərin istifadə müddətini iki dəfə artırmaq istixana qazı emissiyalarını 44 faiz azalda bilər. Bununla belə, bu, həm də həyatı və dolanışıq vasitələrini daha yaxşı etmək üçün maraqlı imkanları olan bir sənayedir.

"Dizaynerlər təkrar emal edilmiş materiallarla təcrübələr aparırlar. İstehlakçılar davamlılığı getdikcə daha çox tələb edirlər. Bir çox ölkələrdə təkrar satış bazarları inkişaf edir", -deyən A.Quterreş hər kəsi tullantılarla mübarizəyə töhfə verməyə çağırıb. Onun sözlərinə görə, hökumətlər davamlılığı və sıfır tullantı təşəbbüslərini təşviq edən siyasət və qaydalar qəbul etməlidir. Müəssisələr tullantıları azaltmaq, dövriyyəni artırmaq və təchizat zəncirlərində resurs səmərəliliyini çoxaltmaq üçün real addımlar atmalıdırlar. İstehlakçılar, öz növbəsində, ekoloji cəhətdən məsuliyyətli seçimlər etməklə həlledici rol oynaya bilərlər.

“Moda sənayesindən başqa, israfa qarşı daha geniş mübarizə qlobal koordinasiya tələb edir. Bir milyarddan çox insan tullantıların düzgün idarə edilmədiyi “gecəqondu” və ya qeyri-rəsmi yaşayış məntəqələrində yaşayır və bu, ciddi sağlamlıq risklərinə səbəb olur. Tənzimlənməmiş tullantıların atılması və toksik tullantıların utilizasiyası dünya miqyasında çirklənməni və biomüxtəlifliyin itkisini gücləndirir. Gəlin təbiəti təmizləmək və hamımızın yaşayacağı daha sağlam, davamlı dünya qurmaq üçün üzərimizə düşəni etməyə söz verək”, -deyə A.Quterreş sözlərini yekunlaşdırıb.