Xəzər Xəbər

Soğan geniş ixrac perspektivinə malik məhsuldur - ARAŞDIRMA

İqtisadiyyat | 15:59 • 2 Dekabr 2017
Soğan geniş ixrac perspektivinə malik məhsuldur -

Soğan əkini Azərbaycanda geniş yayılıb. 2013-cü ildə 158 min ton soğan tədarük edilmişdisə, 2016-cı ildə istehsal 178 min tona çatıb. Məhsuldarlıq isə bir hektardan 15 ton olub.


Baş soğanın ixrac imkanları ilə bağlı AZƏRTAC-ın sorğusuna cavab olaraq Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin icmallaşdırma və statistik təhlil şöbəsindən bildiriblər ki, ötən il ölkəmizə 13 min 275 ton soğan idxal olunmuş, ixracat isə 3 min 69 ton təşkil etmişdi. Lakin 2017-ci ildən etibarən ölkəmizdən soğan ixracı on dəfədən də çox artaraq tarixi rekord həcmə çatıb. Belə ki, yanvar-avqust aylarında ixrac artaraq 39 min 57 tona çatıb, idxal kəskin azalaraq 23 tona düşüb. İxrac təkcə cari ilin səkkiz ayında ötən ilin ümumi göstəricisini 13 dəfə üstələyib.


Dünya üzrə soğan ixracında əsas pay sahibi Rusiyadır - 61 faiz. Sonrakı yerləri isə Türkmənistan və İraq tutur.


BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına əsasən, 148 ölkədə hər il 110 milyon tondan çox soğan istehsal olunur. 2014-cü ildə istehsalda ilk beşlikdə olan ölkələr - Çin 22,547 milyon ton, Hindistan 19,402 milyon ton, ABŞ 3,167 milyon ton, Misir 2,505 milyon ton, İran 2,109 milyon ton soğan istehsal edib.


İndi isə idxala nəzər salaq: əgər 2001-ci ildə dünya ölkələri 3,8 milyon ton soğan idxal etmişdisə, 2016-cı ildə bu rəqəm 7,7 milyon tona çatıb. Son 15 ildə isə soğan idxalının həcmi natural ifadədə iki dəfə, dəyər ifadəsində isə üç dəfə artıb. Ötən il baş soğanın əsas idxalatçı ölkələri arasında ilk beşlikdə Malayziya (577,7 min ton), ABŞ (521,2 min ton), Birləşmiş Krallıq (394,9 min ton), BƏƏ (358,3 min ton) və Səudiyyə Ərəbistanı (356,1 min ton) qərarlaşıb. Soğanın orta idxal qiyməti isə 2016-cı ildə 428 dollar/ton olub.


Mövcud dünya bazarının həcmi və qiymətləri kontekstində Azərbaycan üçün soğan ixracı çox perspektivli görünür. Hazırda yerli bazarda 1 ton baş soğan topdansatış bazarında təqribən 160 dollara təklif olunur. Onun orta ixrac qiymət isə 310 dollar/tondur.


Azərbaycandan soğan ixracını artırmaq üçün potensial bazarlar və bu bazarlara çıxmaq imkanı mövcuddur. Buna misal olaraq, Gürcüstanı (431 dollar/ton), Səudiyyə Ərəbistanını (420 dollar/ton), Rusiyanı (408 dollar/ton), Küveyti (365 dollar/ton), Bəhreyni (313 dollar/ton) və digər ölkələri göstərmək olar. Potensial bazarlardakı mövcud qiymətlər soğanın ixrac baxımından geniş perspektivə malik və gəlirli məhsul olduğunu göstərir.

Xəbər lenti