Sənayenin, turizmin və
kənd təsərrüfatının inkişafına təkan verən və bölgələrimizin müxtəlif
istiqamətlər üzrə potensialını nümayiş etdirən avtomobil yollarının
yenidən qurulması işləri geniş vüsət alıb. Lənkəran rayonu da
genişmiqyaslı işlərdən kənarda qalmayıb.
Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyindən verilən xəbərə görə, bu il rayonda uzunluğu 22 km olan avtomobil
yolunun əsaslı şəkildə yenidən qurulması bitmək üzrədir. Bu başlanğıcını
M3 Ələt-Astara-İran İslam Respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yolundan götürən yerli əhəmiyyətli Hirkan-Daştatük-Biləsər avtomobil yoludur.
Lənkəran
rayonu Hirkan-Daştatük-Biləsər avtomobil yolunun ilk 10 km-lik hissəsi
qara örtüklü, qalan 12 km-lik hissəsi isə torpaq örtüklü idi. Lakin uzun
müddət əsaslı təmir olunmadan istismar olunduğundan yol geyimi və yolun
əsası, həmçinin torpaq yatağı sel sularının təsirindən yuyularaq
deformasiyaya uğramış, hərəkət hissəsində qabarmalar, çalalar əmələ
gəlmişdi. Aparılan yenidənqurma işləri ilə sadalanan problemlər aradan
qaldırılıb.
Hirkan-Daştatük-Biləsər avtomobil yolunun 10 km-lik
hissəsində mövcud qara örtük 6 min kub.mhəcmdə sökülərək, kənara
daşınıb, yolun deformasiyaya uğramış hissələri qazılaraq çıxarılıb,
əvəzinə 12 min kub.m həcmdə yol yatağının karxana çınqılı ilə tikintisi
işləri aparılıb. Sözügedən hissədə yol IV texniki dərəcəyə uyğun olaraq
yenidən qurulur. Bunun üçün yolun eni 6-7 metrdən 10 metrə qədər
genişləndirilib. Yolun normativ eninin alınması üçün qruntun mexanizmlə
kəsilməsi və daşınması, həmçinin torpaq yatağının layihə hündürlüyünə
çatdırılması işləri görülüb, çiyin hissələr bərkidilib.
Daha
sonra qum-çınqıl və optimal-qırmadaş qarışıqlarından yol əsasının 24 sm
hündürlükdə alt və 16 sm hündürlükdə üst qatının tikintisi işləri
aparılıb. Bu işlər 100 min kv.m-dən çox sahəni əhatə edib. Texnoloji
ardıcıllığa riayət olunmaqla hazırda əlaqələndirici bitum səpilərək yol
asfaltlanır. Yola 7 və 5 sm hündürlükdə olmaqla 58 min kv.m sahədə 2
laydan ibarət iri və xırda dənəli asfalt-beton qarışığı döşənir.
Hirkan-Daştatük-Biləsər
avtomobil yolunun qalan 12 km-lik torpaq örtüklü hissəsinin çınqıl
örtüklü olmaqla tikintisi nəzərdə tutulub. Bu çərçivədə yolun
deformasiyaya uğramış hissələri qazılaraq çıxarılıb, əvəzinə 27.5 min
kub.m həcmdə yol yatağının karxana çınqılı ilə tikintisi, torpaq
yatağının layihə hündürlüyünə qaldırlması üçün 130 min kub.m qruntun
mexanizmlə kəsilərək, daşınması, yatağın normativ eninin alınması üçün
13 min kub.m III qrup qruntun daşınaraq avtoqreyderlə yayılması və
vərdənə ilə kipləşdirilməsi işləri aparılıb. Hazırda 80 min kv.m sahədə
yol əsasının 24 sm qalınlıqda qum-çınqıl qarışığı ilə alt, 16 sm
qalınlıqda isə optimal-qırmadaş qarışığı ilə üst layının tikintisi
işləri aparılır.
Hirkan-Daştatük-Biləsər avtomobil yolunun
bir-neçə nöqtəsində sürüşmə əraziləri mövcud olduğu üçün burda yol
yatağının əlavə bərkidilməsi işləri görülüb. Belə ki, 90 min kub.m
həcmdə xüsusi qrup qruntun əraziyə gətirilərək yayılması və
kipləşdirilməsi, avtoqreyderlə 16.5 km uzunluğunda küvetlərin açılması,
530 kub.m dəmir-beton küvetlərin inşası aparılıb. .
Bundan başqa
yolun müxtəlif nöqtələrində 800 m-ə yaxın istinad divarının
dəmir-betonla tikilməsi və izolyasiyası, mövcud suötürücü borular
istismara yaramadığı üçün yenisi ilə əvəz edilməsi və zəruri yerlərdə
yenilərinin quraşdırılması, başlıqlarının dəmir-betonla təmiri və
izolyasıyasi da görülüb. Bu çərçivədə yol boyu 780 paqon-metr
uzunluğunda 750, 1000, 1250 və 1500 mm diametrli suötürücü dəmir-beton
boru quraşdırılıb.
Tikinti işlərini sonuncu mərhələsində
hərəkətin normal təşkili üçün yollar boyu 56 ədəd yol nişanı, 20 ədəd km
göstəricisi quraşdırılacaq, mövcud avtomobil körpülərinin məhəccərləri
yeniləri ilə əvəz olunacaq, 30 km uzunluğunda yolcizgi və yolgöstərici
xətlər çəkiləcək.
Yenidənqurma işləri mövcud tikinti norma və
standartlarına uyğun, texnoloji ardıcıllıqla və yüksək keyfiyyətlə
Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin rəhbərliyinin birbaşa
nəzarəti altında aparılır. Tərtib olunmuş qrafikə uyğun işlərin yaxı
aylarda başa çatdırılması üçün ərazidə lazımi sayda canlı qüvvə və
texnika çalışır.
Qeyd edək ki, Hirkan-Daştatük-Biləsər avtomobil
yolunun yenidən qurulması ilə 7.5 min nəfər əhalinin yaşadığı 7 yaşayış
məntəqəsinin nəqliyyat əlaqəsi yaxşılaşacaq, vətəndaşlar rayon mərkəzinə
və M3 Ələt-Astara-İran İslam
Respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yoluna rahat çıxış əldə
etməklə, yük və sərnişin daşıması asanlaşacaq. Bundan başqa yolun
keçdiyi ərazilər boyu vətəndaşların sosial rifah halına müsbət təsir
göstərən turizmin inişafı və yeni turizm marşrutlarının yaranması da
hədəflənir.