Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyi yanında Dövlət Fitosanitar Xidmətinin Respublika Bitki
Mühafizəsi Mərkəzinin yerli mütəxəssisləri tərəfindən Lənkəran rayonunun
Girdəni, Veravul, Boladi, Vilvan kəndləri ərazisində 15 hektar kələm
əkini sahəsində müşahidələr aparılıb.
Bu barədə XəzərXəbər-ə Dövlət Fitosanitar Xidmətindən açıqlama verilib.
Müşahidələr zamanı 5 hektar sahənin çılpaq ilbizlərlə sirayətləndiyi müəyyən olunub və Lənkəran
rayonu Bitki Mühafizəsi Mərkəzinin mütəxəssislərinin verdiyi tövsiyələr
əsasında 3 hektar sahədə təsərrüfat sahibləri tərəfindən mübarizə
tədbirləri aparılıb. İlbizlərə qarşı kimyəvi mübarizə tədbirləri
"Metaldehid”tərkibli preparatla aparılıb.
Məlumata əsasən, Azərbaycanda çılpaq ilbizlər əsasən Lənkəran, Şəki-Zaqatala və Quba-Xaçmaz
bölgələrində geniş yayılıb. Bu zərərverici kənd təsərrüfatı
bitkilərindən taxıl, bostan-tərəvəz, paxlalı, qismən texniki və meyvə
bitkilərinə zərər vurur. İlbizlər növ tərkibindən asılı olaraq qış
dövrünü sürfə, yetkin ilbiz və ya yumurta mərhələlərində keçirirlər.
Onlar
növ tərkibindən asılı olaraq ildə 1-2 nəsil verir və 1 ildən 3 ilə
qədər yaşayırlar. Yay və payız ayları yağmurlu keçdikdə ilbizlər daha da
çoxalırlar. Kütləvi çoxalma illərində isə kənd təsərrüfatı bitkilərinə
zərər verirlər. Əsasən bitki yarpaqlarının yumşaq hissəsini gəmirib
yeyirlər. Dənli bitkilər öz inkişafının ilk dövründə ilbizlər tərəfindən
daha çox zərər çəkir. İlbizlərin kartof yumrularına və bir sıra
tərəvəz-bostan bitkilərinin barvermə orqanlarına zərər verdiyi müşahidə
olunur.
Çılpaq ilbizlərə qarşı aşağıdakı mübarizə tədbirləri aparılmalıdır:
1. Zərərverici aşkar edilən sahələrdə 35-40 santimetr olmaqla dərin şum aparılmalıdır.
2.
Kənd təsərrüfatı bitkiləri yüksək aqrotexniki səviyyədə becərilməli,
əkin sahələri alaq otlarından təmiz saxlanılmalı və cərgə araları
vaxtında kultivasiya edilməlidir.
3. Çılpaq ilbizlərə qarşı
Metaldehid tərkibli preparatlardan istifadə etməklə kimyəvi mübarizə
tədbirləri həyata keçirilir. Daxili bağırsaq təsirli metaldehid tərkibli
preparatlardan istifadə edərək aldadıcı yem hazırlanır, 1 hektara 40-50
kiloqram norma ilə səpilir.
4. Həyətyanı sahələrdə müxtəlif tələlər qurmaqla və ya müxtəlif qeyri ənənəvi üsullardan istifadə etməklə mübarizə aparılır.
Qeyd
olunub ki, çılpaq ilbizlər karantin tətbiq edilən və xüsusi təhlükəli
zərərli orqanizmlərə aid olmadığından, bu orqanizmlərlə mübarizə üçün
dövlət büdcəsindən vəsait ayrılmır. Buna görə də, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi
yanında Dövlət Fitosanitar Xidməti çılpaq ilbizlərlə mübarizə aparmaq
üçün sahibkarlara və fermerlərə yalnız metodiki dəstək göstərir,
mübarizə işləri isə hüquqi və fiziki şəxslərin özləri tərəfindən
aparılır.